Trądzik to jedna z najczęściej występujących chorób skóry i prawdopodobnie dlatego narosło wokół niego tak wiele mitów. Z powodzi informacji w Internecie i innych mediach trudno jest wyłuskać wartościową wiedzę. Obiegowe opinie często znacząco odbiegają od prawdy, utrudniając zrozumienie istoty problemu.
W tym artykule:
Trądzik to nie choroba.
Ze względu na powszechność trądziku – dotyczy on ponad 80% nastolatków – wiele osób nie zdaje sobie sprawy z tego, że trądzik jest chorobą. Wynika on ze współistnienia kilku czynników: nadmiernej aktywności gruczołów łojowych, wzmożonego rogowacenia ujść tych gruczołów i aktywności bakterii zasiedlających mieszki włosowe. O nasileniu tych czynników, od którego zależy czy ktoś zachoruje na trądzik, decydują przede wszystkim skłonności genetyczne oraz zmiany hormonalne.
Bagatelizowanie znaczenia trądziku jako choroby skutkuje tym, że osoby na niego cierpiące nie szukają profesjonalnej pomocy i nie podejmują leczenia, zakładając że…
Trądzik sam przejdzie z wiekiem.
Tak może się stać, jednak to tylko część prawdy. Trądzik młodzieńczy, czyli taki który rozpoczyna się w wieku dojrzewania, wiąże się ze zmianami hormonalnymi, które mają miejsce w tym czasie. Wzrastające stężenie hormonów płciowych wpływa na nasilenie łojotoku, który z kolei przyczynia się do powstawania zaskórników – początkowych zmian w trądziku. Wraz z osiągnięciem dojrzałości płciowej poziomy hormonów stabilizują się, co może skutkować ustąpieniem lub chociaż złagodzeniem objawów trądziku. Dzieje się tak u większości pacjentów, z tego powodu panuje błędne przekonanie, że trądzik nie wymaga leczenia.
Prawdą jest, że warto leczyć nawet łagodnie przebiegający trądzik. Nieliczne zaskórniki i grudki u 13-latka nieleczone mogą przerodzić się w ropne krosty i guzki zapalne u 16-latka a te z kolei mają już dużą szansę na pozostawienie po sobie niechcianej pamiątki w postaci blizn potrądzikowych u dorosłego. Trądzik nie musi ale może mieć charakter postępujący, dlatego warto opanować go na samym początku, aby zapobiec nasilaniu się zmian i późniejszym powikłaniom.
Trądzik dotyczy tylko nastolatków.
To nieprawda. Owszem, u większości pacjentów trądzik młodzieńczy ustępuje samoistnie. Jednak u ponad 40% pacjentów objawy utrzymują się w dalszym ciągu, przekształcając się w trądzik dorosłych. Po 40. roku życia nadal blisko 5% kobiet zmaga się z tą chorobą. Trądzik dorosłych o wiele trudniej poddaje się leczeniu i zwykle wymaga intensywniejszych form terapii.
Trądzik jest skutkiem braku higieny.
To chyba najbardziej krzywdzący mit dotyczący trądziku. Nieestetyczny wygląd zmian trądzikowych oraz popularna wiedza na temat związku bakterii z chorobą prowadzi wiele osób do wyciągania takich wniosków. Pacjenci cierpiący z powodu trądziku jednak, wbrew panującym mitom, zachowują drobiazgową higienę, często wręcz nadużywając kosmetyków i preparatów „oczyszczających”. Przynosi to skutek odwrotny do zamierzonego. Kosmetyki, szczególnie te drogeryjne, reklamowane jako skuteczne w walce z trądzikiem, często tak na prawdę nasilają objawy choroby. Jest to spowodowane z jednej strony ich nadużywaniem, z drugiej jednak niektórymi ich składnikami, takimi jak wazelina, oleje i lanolina, które przyczyniają się do powstawania zaskórników. Również alkohol zawarty w tonikach przynosi tylko czasową poprawę. Podrażniając skórę, nasila rogowacenie ujść gruczołów łojowych, co również skutkuje powstawaniem nowych zmian.
Pielęgnacja i higiena są ważnym elementem pomagającym w leczeniu trądziku i wymagają odpowiedniego doboru kosmetyków, które nie przyczynią się do podrażnienia wrażliwej trądzikowej skóry i nasilenia objawów.
Przyczyną trądziku jest niewłaściwa dieta.
Jest to kolejna obiegowa opinia na temat tej choroby. Poszukiwanie związku przeróżnych czynników z występowaniem trądziku trwa od wielu lat. Niemożność znalezienia odpowiedzi na pytanie „dlaczego właśnie mnie to dotknęło” prowadzi pacjentów do wnikliwego obserwowania swoich reakcji na różne produkty żywnościowe. Popularne przekonanie głosi, że trądzik nasila się po zjedzeniu między innymi czekolady, orzechów, tłustych i ostrych potraw. Informacje te jednak dotychczas nie potwierdziły się w żadnych poważnych badaniach naukowych.
Potwierdzony związek z nasileniem objawów u osoby cierpiącej na trądzik posiadają zmiany hormonalne w przebiegu cyklu miesiączkowego – zaostrzenie często występuje przed i w trakcie miesiączki. Być może ochota na słodycze i fast food związana z zespołem napięcia przedmiesiączkowego poprowadziła do przekonań na temat związku diety z trądzikiem?
Jeśli pacjent mimo wszystko zauważa wyraźny związek jakiegoś pokarmu z nasileniem zmian skórnych, doradza się unikanie go, jednak nie ma potrzeby przestrzegania restrykcyjnej diety, gdy taki związek nie występuje. W przypadku skutecznego leczenia trądziku związek z dietą traci na znaczeniu.
Trądzik to błahy problem.
Ten pogląd może wygłosić jedynie osoba, która nie cierpi lub nigdy nie cierpiała na trądzik. W rzeczywistości, trądzik to poważny problem dla pacjentów. Zwykle dopada w wieku nastoletnim, kiedy to intensywnie kształtuje się osobowość człowieka, jego pewność siebie, poczucie własnej wartości, relacje z innymi ludźmi. Doświadczenie odrzucenia przez rówieśników z powodu wyglądu może bardzo negatywnie wpłynąć na rozwój osobowości a nawet przyczynić się do powstania depresji.
Również dorośli cierpiący na trądzik doświadczają obniżenia jakości życia. Pacjenci często próbują ukryć zmiany na twarzy przy pomocy silnego makijażu, który powoduje dalsze nasilenie objawów i pogłębienia problemu.
Trądziku nie należy bagatelizować również z powodu jego długoterminowych powikłań, z których najpoważniejsze są blizny. Potrafią one utrzymywać się do końca życia pomimo ustąpienia samego trądziku.
Nie istnieją skuteczne metody leczenia trądziku.
Przekonanie to wynika z dość wysokiego odsetka nawrotów trądziku. Jest to złożony problem. Częściowo wynika on z trudności w przestrzeganiu zaleceń. Pacjenci często zbyt szybko przerywają terapię, zadowoleni z poprawy lub, wręcz przeciwnie, zniecierpliwieni niewystarczającym postępem w leczeniu, co przyczynia się do szybkiego nawrotu zmian. Brak poprawy może być też spowodowany zbyt zachowawczym podejściem, niedostosowanym do zaawansowania choroby. Z drugiej strony, trądzik sam w sobie może mieć charakter nawracający i, jak już wspomniano, utrzymywać się pomimo dorosłego wieku. Często spotyka się to z niezrozumieniem ze strony pacjentów, którzy oczekują wyleczenia „raz na zawsze”. Jakkolwiek w niektórych przypadkach choroba ta wymaga długotrwałej terapii, to jednak możliwe jest skuteczne leczenie i kontrolowanie nawet najbardziej nasilonego i uporczywego trądziku. Wymaga to zarówno współpracy ze strony pacjenta jak i odpowiedniej strategii i zaangażowania lekarza, które obejmuje nie tylko stosowanie maści i tabletek ale również, w odpowiednich sytuacjach, wykorzystywanie metod zabiegowych, takich jak terapia fotodynamiczna i leczenie laserowe.
Efekty leczenia trądziku znajdziesz tutaj: https://fenomed.pl/oferta/dermatologia-kliniczna/tradzik/
