Trądzik różowaty

Trądzik różowaty to przewlekła zapalna choroba dotycząca skóry twarzy. Przyczyna schorzenia nie została dokładnie poznana. Pośród możliwych czynników wywołujących wymienia się skłonności genetyczne, wpływ środowiska, działanie ultrafioletu, zaburzenia immunologiczne i naczyniowe oraz kolonizację roztoczem z gatunku Demodex folliculorum. Pomimo nazwy oraz czasem podobnego obrazu klinicznego trądzik różowaty to odrębna jednostka chorobowa, nie mająca wiele wspólnego z trądzikiem pospolitym.

Jakie objawia się trądzik różowaty?

Zmiany skórne dotyczą głównie środkowej części twarzy – czoła, nosa, policzków, bródki, a w części przypadków również szyi i dekoltu. 

W początkowym stadium choroby stwierdza się obecność rumienia (zaczerwienienia), który występuje czasowo lub na stałe. W okresie tym charakterystyczna jest nadreaktywność naczyń krwionośnych skóry twarzy objawiająca się nasilonym zaczerwienieniem skóry pod wpływem różnych bodźców takich jak: zmiany temperatury otoczenia, stres, ostre i kwaśne pokarmy, gorące napoje, kawa, alkohol. Część chorych źle znosi również promieniowanie słoneczne. Skóra często jest nadwrażliwa do tego stopnia, że trudno jest dobrać kosmetyki czy środki myjące. W fazie tej zwykle stwierdza się obecność rozszerzonych (popękanych) naczynek, zwłaszcza na nosie i policzkach. 

W okresie późniejszym stwierdza się obecność grudek zapalnych i ropnych krost, które mogą przywodzić na myśl trądzik pospolity.

W każdej fazie trądziku różowatego oprócz zmian skórnych obecne mogą być objawy oczne – zapalenie brzegów powiek oraz zapalenie spojówek. 

Szczególną odmianą trądziku różowatego i jednoszcześnie jego poźnym stadium jest postać przerostowa (rhinophyma), gdzie dochodzi do przerostu tkanek skóry, przede wszystkim nosa. 

Schorzeniem pokrewnym trądzikowi różowatemu jest zapalenie okołoustne (dermatitis perioralis). W tej chorobie zmiany skórne lokalizują się wyłącznie lub głównie na skórze wokół ust.

Kogo dotyczy ten problem?

Trądzik różowaty jest stosunkowo częstą chorobą skóry, dotyczącą od 5 do 10% populacji, przede wszystkim kobiet w średnim wieku a w mniejszym stopniu również mężczyzn. Postać przerostową z przerostem nosa obserwuje się głównie u mężczyzn.

Jakie istnieją możliwości leczenia?

Trądzik różowaty jest chorobą przewlekłą i nieleczony zwykle postępuje. Leczenie w ujęciu tradycyjnym obejmuje leki miejscowe w postaci kremów lub żeli (metronidazol, ichtiol, rezorcyna, siarka, kwas azelainowy, tacrolimus, pimecrolimus) oraz leki doustne – tetracyklina i metronidazol stosowane w skojarzeniu. Leczenie wyłącznie miejscowe jest zwykle mało skuteczne w bardziej nasilonych zmianach. Terapia doustna tetracykliną i metronidazolem poprawia skuteczność leczenia, wymaga jednak kilkumiesięcznego (3-6 miesięcy) czasu stosowania. Wiąże się z tym konieczność okresowych badań kontrolnych krwi oraz możliwość ujawnienia się działań ubocznych, zwłaszcza nietolerancji ze strony przewodu pokarmowego. Leczenie tetracykliną i metronidazolem pozwala u większości pacjentów złagodzić zmiany zapalne występujące w przebiegu trądzika różowatego (grudki, krosty). W niewielkim stopniu jednak wpływa na zmiany naczyniowe – rumień i teleangiektazje („popękane” naczynka).

Prawdziwy przełom w leczeniu trądziku różowatego dokonał się dzięki zastosowaniu urządzeń laserowych i terapii fotodynamicznej.