Leczenie nadpotliwości

Nadmierna potliwość (hyperhidrosis) to określenie medyczne dla nadmiernego pocenia się, stanu, który zwykle zaczyna się w młodości i nieleczony trwa przez całe życie. Gdy nadmierna potliwość jest ograniczona do konkretnej okolicy ciała, określa się ją mianem potliwości miejscowej. Miejscowa potliwość najczęściej dotyczy – pach, dłoni, podeszew stóp, twarzy, głowy.

Jak nadmierna potliwość wpływa na życie osób dotkniętych tą przypadłością?

Nadmierna potliwość sprawia, że skóra jest stale wilgotna, co może prowadzić do jej maceracji i sprzyja zakażeniom bakteryjnym i grzybiczym. Ale, co najważniejsze, nadmierna potliwość wywiera bardzo negatywny wpływ na życie zawodowe i towarzyskie. Nadmierne pocenie się jest bardzo częstym problemem ludzi aktywnych, żyjących w ciągłym pośpiechu i stresie. Mokra dłoń, czy krople potu na czole utrudniają funkcjonowanie wielu ludziom w życiu osobistym i zawodowym. Spocone dłonie mogą stanowić poważny problem w niektórych zawodach (muzycy, elektrycy, zegarmistrzowie), a w ciężkich przypadkach mogą nawet stać się przyczyną zmiany zawodu. W zawodach, gdzie wymagane są kontakty towarzyskie i podawanie ręki, osoby ze spoconymi dłońmi często czują zakłopotanie i niepewność.

Osoby cierpiące na nadmierną potliwość pach często zadają sobie wiele trudu, aby ukryć zaplamione ubrania. Biorą prysznic co najmniej dwa razy dziennie, ubierają się na ciemno i nie zdejmują marynarki, nawet gdy jest bardzo gorąco.

Co powoduje nadmierną potliwość?

Istnieją dwa rodzaje nadmiernej potliwości:

1. 1. Pierwotna nadmierna potliwość, gdzie pierwotna przyczyna wzmożonego wydalania potu jest nieznana. Większość przypadków ogniskowej nadmiernej potliwości to potliwość pierwotna i uważa się, że jej przyczyną jest nadmierne pobudzenie autonomicznego układu nerwowego. Pierwotna nadmierna potliwość może mieć też podłoże genetyczne, ponieważ ponad połowa pacjentów ma krewnego z podobną dolegliwością.
   2. Wtórna nadmierna potliwość zwykle jest objawem choroby leżącej u jej podłoża. Może być też spowodowana przez niektóre leki, wysoką temperaturę i pikantne potrawy.

Czy nadmierną potliwość można leczyć?

Dostępnych jest wiele sposobów leczenia nadmiernej potliwości. Wybór leczenia powinien być dokonany przez lekarza i zależy od nasilenia i lokalizacji nadmiernego wydalania potu, a także od jego wpływu na życie towarzyskie i zawodowe danej osoby.

Dostępne metody leczenia to:

• • wstrzyknięcia toksyny botulinowej typu A (Botox, Dysport)
  • leki stosowane miejscowo;
  • leki stosowane doustnie;
  • jontoforeza;
  • metody chirurgiczne.

Wstrzyknięcia toksyny botulinowej typu a (botox, dysport)

Toksyna botulinowa jest neurotoksyną łączącą się z zakończeniami nerwowymi w gruczołach potowych. Blokuje ona uwalnianie chemicznego przekaźnika (acetylocholiny), który stymuluje wytwarzanie potu.

Badania wykazały, że wstrzyknięcia toksyny botulinowej dają znaczną poprawę w leczeniu nadmiernej potliwości miejscowej. Zabieg polega na punktowym ostrzykiwaniu niewielką ilością preparatu, przy użyciu bardzo cienkiej igły, miejsc o zwiększonej potliwości (twarz, pachy, dłonie, stopy, twarz, głowa). W celu zapewnienia pełnego komfortu pacjentowi, przed zabiegiem można wykonać miejscowe znieczulenie. Ustąpienie nadpotliwości obserwuje się po 3-5 dniach po zabiegu i utrzymuje się zwykle do 6 miesięcy. Niekiedy efekt działania leku jest dłuższy z powodu wyeliminowania czynnika emocjonalnego nasilającego pracę gruczołów potowych. Podobnie jak w przypadku leczenia zmarszczek, zabieg może być wielokrotnie powtarzany 2 razy do roku lub jeden raz przed okresem letnim, kiedy nadmierna potliwość jest najbardziej kłopotliwa

Czy wstrzyknięcia toksyny botulinowej są bezpieczne?

Wstrzykiwanie toksyny botulinowej jest zabiegiem bezpiecznym. Metoda ta jest stosowana w leczeniu wielu innych chorób od ponad 20 lat. Objawy uboczne występują bardzo rzadko i, co najważniejsze, są przemijające.

Przeciwwskazania:

• Zabieg z zastosowaniem toksyny botulinowej nie powinien
  być wykonywany u kobiet w ciąży i w czasie laktacji;
• Innymi rzadko występującymi przeciwwskazaniami są:
  alergia na toksynę botulinową typu A lub albuminę ludzką;
• choroby płytki nerwowo-mięśniowej
  (miastenia gravis, stwardnienie zanikowe boczne, zespół Lamberta-Eatona);
• przyjmowanie antybiotyków aminoglikozydowych (np. gentamycyna);
• rozległe uszkodzenia skóry;

Jonoforeza

Jonoforeza polega na stopniowym porażaniu kanałów jonowych w gruczołach potowych pod wpływem prądu elektrycznego. Reakcja ta zachodzi nie w samych gruczołach potowych, ale na ich przyłączach nerwowych. Stymulacja synaptycznych przejść nerwów gruczołów potowych prądem prowadzi w efekcie do redukcji wydzielania potu przez te gruczoły. Jonoforezę wykorzystuje się głównie do leczenia nadpotliwości dłoni oraz stóp. Terapia wymaga serii 10-14 zabiegów, przy częstotliwości wizyt 3 razy w tygodniu. Zabieg trwa 15 minut, jest bezinwazyjny i bezbolesny (może być odczuwane mrowienie). Nie wymaga żadnego specjalnego przygotowania, ani nie wywołuje efektów ubocznych. Już po kilku zabiegach pacjent zauważa poprawę i unormalizowanie ilości wydzielanego potu. Efekt po wykonaniu zalecanej serii zabiegów utrzymuje się 1-2 lata.

Przeciwwskazania:

• Rozrusznik serca
• Ciąża
• Wszczepiony defibrylator
• Metaliczne wkładki wewnątrz maciczne
• Implanty metalowe w obszarze przepływu prądu (ramiona i nogi)
• Rany na skórze
• Silnie ograniczone czucie w dłoniach i stopach (np. w przebiegu polineuropatii).