Kłykciny kończyste (brodawki płciowe)

Kłykciny kończyste to brodawkowate zmiany na skórze i błonach śluzowych okolic narządów płciowych i odbytu wywołane przez wirus brodawczaka ludzkiego (HPV).

Kłykciny kończyste to jedna z najczęstszych chorób przenoszonych drogą płciową. Do zakażenia dochodzi najczęściej podczas kontaktów seksualnych.

Jak wyglądają kłykciny kończyste?

Kłykciny kończyste najczęściej przybierają formę różowych, białawych lub brązowych miękkich grudek lub guzków. Zmiany mogą być pojedyncze lub bardzo liczne, wielkości od kilku milimetrów do kilku centymetrów. W rzadkich przypadkach mogą osiągać znaczne rozmiary, tworząc olbrzymie kalafiorowate twory (tzw. brodawki płciowe olbrzymie Bushkego-Löwensteina).

U mężczyzn kłykciny najczęściej lokalizują się w okolicy napletka i żołędzi zaś u kobiet na wargach sromowych i w przedsionku pochwy.

Możliwe jest jednak ich występowanie również w innych miejscach:

• • na trzonie prącia i na mosznie u mężczyzn,
  • na błonie śluzowej pochwy i szyjce macicy u kobiet,
  • w cewce moczowej,
  • w okolicach odbytu oraz na błonie śluzowej odbytnicy,
  • na wzgórku łonowym i podbrzuszu,
  • w pachwinach,
  • w jamie ustnej,

Kłykciny kończyste – objawy

Kłykcinom kończystym zwykle nie towarzyszą żadne dodatkowe objawy. Rzadko mogą powodować niewielki świąd.

Co wywołuje kłykciny kończyste?

Kłykciny kończyste są objawem zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV – Human Papilloma Virus), a właściwie jego podtypem – 6 i/lub 11. 

Dotychczas opisano ponad 170 podtypów wirusa HPV. Część z nich powoduje często spotykane choroby skóry, takie jak:

• • brodawki zwykłe rąk i stóp,
  • brodawki podeszwowe,
  • brodawki płaskie.

Wirus HPV z łatwością przenosi się z człowieka na człowieka. Z tego powodu występuje dość powszechnie w populacji.

Większość osób w ciągu życia ulega zakażeniu którymś z podtypów HPV. Dotyczy to również podtypów powodujących kłykciny kończyste.

Czy kłykciny kończyste są zaraźliwe?

Wirus HPV powodujący kłykciny kończyste cechuje się wysoką zakaźnością. Do przeniesienia podtypów genitalnych dochodzi przede wszystkim podczas kontaktów seksualnych (waginalnych, analnych oraz oralnych). Wirus obecny w płynach ustrojowych wszczepia się w miejscach mikrourazów skóry i śluzówki powstających na skutek mechanicznego drażnienia.

W większości sytuacji zakażeni są oboje partnerzy, nawet jeśli tylko jedno z nich ma obecne zmiany skórne.

Najłatwiej zarazić się od osoby, która u której aktualnie występują kłykciny. Dlatego do czasu ich usunięcia, należy bezwzględnie powstrzymać się przed współżyciem.

Niektóre osoby pomimo zakażenia nigdy nie rozwijają brodawek płciowych. Nadal jednak mogą one przenosić zakażenie na innych, chociaż szansa na to jest znacznie mniejsza niż u osób z obecnymi zmianami skórnymi.

Możliwe drogą zakażenia jest przeniesienie wirusa z matki na dziecko podczas porodu.

Do zakażenia HPV powodującym kłykciny kończyste poprzez skażone przedmioty dochodzi bardzo rzadko.

Leczenie kłykcin kończystych

Celem leczenia jest zniszczenie zmian skórnych. Wykorzystuje się do tego przede wszystkim metody zabiegowe, takie jak:

• laseroterapia,
• elektrokoagulacja,
• wymrażanie ciekłym azotem, 
• wycięcie chirurgiczne.

Istnieją również leki miejscowe w postaci kremu lub roztworu.

Lekarz dokonuje wyboru optymalnej metody leczenia w oparciu o charakter zmian (ich liczbę, wielkość, lokalizację itp.) oraz preferencje pacjenta.

Kłykciny kończyste – leczenie laserowe

Do usuwania brodawek płciowych wykorzystujemy laser ablacyjny CO2. Istotą działania jest użycie energii wiązki laserowej do odparowania (ablacji) patologicznej tkanki. Jest to skuteczna, precyzyjna i bezpieczna metoda leczenia. Jest szczególnie przydatna w przypadku niewielkich ale licznych kłykcin.

Zabieg przeprowadzamy w znieczuleniu miejscowym. W przypadku małych i nielicznych zmian można wykorzystać do tego celu krem znieczulający (na przykład Emla). Po zabiegu pozostają ranki oraz strupki, odpowiadające wielkością powierzchni usuniętych zmian, które goją się w ciągu 1-2 tygodni.

Kłykciny kończyste – elektrokoagulacja

Metoda ta polega na usuwaniu zmian skórnych przy pomocy diatermii chirurgicznej – urządzenia wykorzystującego przepływ prądu elektrycznego do wycinania lub niszczenia patologicznych tkanek.

Zabiegi z wykorzystaniem diatermii chirurgicznej wykonywane są w znieczuleniu miejscowym. Podobnie jak w przypadku ablacji laserowej zabieg pozostawia po sobie ranki o powierzchni odpowiadającej usuniętym zmianom, które goją się w przeciągu 1-2 tygodni. Metoda ta jest skuteczna i bezpieczna zarówno w przypadku małych jak i znacznej wielkości kłykcin.

Kłykciny kończyste – wymrażanie ciekłym azotem

Poddawanie zmian skórnych bardzo niskim temperaturom powoduje uszkodzenie komórek, wystąpienie stanu zapalnego oraz martwicy. Mechanizm ten wykorzystuje się do usuwania kłykcin kończystych. Zabieg wykonuje się w znieczuleniu miejscowym.

Metoda wymrażania jest skuteczna, ale powoduje znaczny odczyn przypominający stan po poparzeniu – pęcherze, spełzanie naskórka i bolesne nadżerki. Z tego powodu obecnie odchodzi się od niej na rzecz bardziej precyzyjnych i mniej traumatyzujących elektrokoagulacji i laseroterapii.

Wycinanie kłykcin kończystych

Chirurgiczne wycinanie brodawek płciowych to metoda stosowana rzadko ze względu na wyższy odsetek nawrotów oraz większą inwazyjność. Zarezerwowana jest dla sytuacji szczególnych, na przykład niektórych przypadków kłykcin olbrzymich.

Wycięcie chirurgiczne wykonywane jest w znieczuleniu miejscowym. Metodę tę często łączy się z elektrokoagulacją lub krioterapią, aby zmniejszyć podobieństwo nawrotu zmian.

Kłykciny kończyste – leki miejscowe

Poza metodami zabiegowymi istnieje również możliwość leczenia zachowawczego przy pomocy preparatów miejscowych – kremu Aldara (5% imikwimod) lub płynu Condyline (podofilotoksyna). Zaletą tych terapii jest to, że pacjent może stosować je samodzielnie w domu. Są one jednak skuteczne w leczeniu jedynie stosunkowo niewielkich  i wczesnych ognisk chorobowych. Poza tym w przypadku obu preparatów często zdarzają się odczyny niepożądane w postaci podrażnienia, pieczenia i bólu, nadżerek i owrzodzenia skóry. Częstsze są również nawroty.

Leczenie miejscowe można potraktować jako uzupełnienie metod zabiegowych oraz profilaktykę wczesnych nawrotów choroby.

Kłykciny kończyste – ile zabiegów należy wykonać?

Czas leczenia i liczba zabiegów zależą przede wszystkim od rozległości zmian chorobowych. W przypadku zabiegowych metod leczenia wykonuje się zwykle od 1-3 zabiegów w odstępach 2-3 tygodni. Im liczniejsze i większe kłykciny, tym większe prawdopodobieństwo, że zabieg będzie trzeba powtarzać.

Czy kłykciny kończyste można wyleczyć?

Celem leczenia jest zniszczenie zmian skórnych. Jeśli terapia jest przeprowadzona na wczesnym etapie rozwoju kłykcin i nie są one rozległe, zwykle udaje się doprowadzić do ustąpienia zmian.

Żadna z dostępnych metod leczenia nie prowadzi jednak do eradykacji wirusa. Dotąd nie opracowano leku przeciwwirusowego skutecznego wobec HPV. Pozostaje on w organizmie w stanie uśpienia do czasu, aż nie wyeliminuje go układ odpornościowy. Dzieje się to zwykle po około 2 latach od zakażenia, jednak czas ten może różnić się u poszczególnych osób. Do chwili naturalnej eradykacji wirusa, zawsze możliwy jest nawrót kłykcin.

Im rozleglejsze i liczniejsze zmiany, tym większe prawdopodobieństwo późniejszych nawrotów.

Nie należy odwlekać wizyty u dermatologa. Warto zgłosić się jak najwcześniej, gdy choroba nie jest jeszcze zaawansowana, ponieważ zmniejsza to liczbę zabiegów i prawdopodobieństwo nawrotów.

Kłykciny kończyste a rak szyjki macicy

Niektóre z podtypów wirusa HPV, tak zwane podtypy onkogenne, przyczyniają się do powstania raka szyjki macicy. Jest to jeden z najczęstszych i najbardziej śmiertelnych nowotworów w kobiecej populacji Polski.

Rak szyjki macicy to nie jedyny nowotwór, który powiązany jest z HPV. Należą do nich również:

• • rak pochwy i sromu,
  • rak odbytu,
  • rak prącia,
  • rak jamy ustnej i gardła.

Podtypy 6 i 11 wirusa HPV odpowiedzialne za kłykciny kończyste nie należą do podtypów onkogennych, a więc nie zwiększają ryzyka wystąpienia raka szyjki macicy i innych nowotworów.

Brodawki płciowe nie świadczą więc o realnym zagrożeniu dla zdrowia, jednak zakażenie HPV 6 i 11 może współwystępować z zakażeniem podtypami onkogennymi, dlatego pacjentom zaleca się zwiększoną czujność.

Kobiety, u których stwierdzono kłykciny kończyste a także partnerki zakażonych mężczyzn powinny udać się na kontrolę ginekologiczną i regularnie wykonywać cytologię. 

Więcej informacji na temat raka szyjki macicy ⇒ Rak szyjki macicy: przyczyny objawy, leczenie i szczepienie

Kłykciny kończyste – jak zapobiegać?

Aby zmniejszyć ryzyko zarażenia wirusem HPV powodującym kłykciny kończyste, warto:

• stosować prezerwatywy,
• ograniczyć liczbę partnerów seksualnych,
• zaszczepić się przeciwko wirusowi HPV.

Więcej informacji na temat szczepienia przeciwko HPV można znaleźć pod linkiem ⇒ Szczepienia.info

---

Podobne tematy:

• Mięczak zakaźny
• Włókniaki miękkie
• Opryszczka
• Brodawki wirusowe