Niemal każdy chociaż raz w swoim życiu doświadcza zjawiska “czarnego paznokcia”.
Najczęstszą przyczyną tego zjawiska jest uraz, na przykład uderzenie lub przytrzaśnięcie a czarna plama to po prostu wylew krwi pod płytką paznokciową.
Nie jest to jednak jedyny możliwy scenariusz; czarny paznokieć może mieć również inne przyczyny, w tym takie, które mogą zagrażać życiu. Jak to rozpoznać i kiedy należy zgłosić się do lekarza?
Czarny paznokieć – krwiak podpłytkowy
Krwiak podpaznokciowy jest najczęstszą przyczyną czarnego zabarwienia płytki paznokciowej.
Najczęściej dochodzi do niego wskutek nagłego i dość silnego urazu, wówczas jego powstanie nie jest dla pacjenta zaskoczeniem, ponieważ przyczyna i skutek są wyraźnie ze sobą powiązane.
Jak powstaje krwiak podpaznokciowy
Zmiażdżenie tkanek łożyska, czyli obszaru pod płytką paznokciową, skutkuje krwawieniem. Z powodu przylegania paznokcia do łożyska krew nie może wydostać się na zewnątrz, tak jak przy zwykłym skaleczeniu, dlatego organizuje się pod płytką a zakrzepła krew przyjmuje brunatne lub nawet czarne zabarwienie.
Powstanie takiego krwiaka może być bardzo bolesne i często z tego powodu wymaga nakłucia płytki i jego ewakuacji.
Czasem zdarza się jednak, że krwiak podpaznokciowy występuje jednak bez uchwytnego urazu. Ma to miejsce zwykle w przypadku paznokci stóp, szczególnie paluchów i zwykle jest wyrazem kumulacji drobnych urazów, np. Wskutek noszenia niewygodnego obuwia, uprawiania kontuzyjnego sportu (szczególnie piłki nożnej) lub zwyrodnień stóp zmieniających rozkład ucisku w ich obrębie.
Wówczas rozpoznanie krwiaka podpaznokciowego może być utrudnione, może wymagać bardziej wnikliwego badania, np. dermatoskopii lub wideodermatoskopii a w skrajnych przypadkach biopsji paznokcia.
Czy krwiak podpaznokciowy zniknie sam?
Jak każdy powierzchowny wylew krwi (potocznie mówiąc siniak) krwiak podpaznokciowy ulega stopniowemu wchłanianiu z czasem. Wówczas ze względu na rozkład hemoglobiny zawartej we krwi, jego barwa zmienia się od brunatnej przez zielonkawą do żółtej. Stale rosnąca i przesuwająca się w stronę wolnego brzegu płytka paznokcia może w charakterystyczny sposób rozmazywać i pociągać za sobą krwiak. Ostatecznie czarne zabarwienie znika z czasem. Może to potrwać kilka tygodni lub nawet miesięcy.
Krwiak podpaznokciowy, który nie daje żadnych dolegliwości nie wymaga więc leczenia, ponieważ z czasem ustępuje samoistnie.
Czy z powodu czarnego paznokcia należy zgłosić się do lekarza?
Jeśli nie widzimy wyraźnego związku powstania zmiany z urazem, czarny paznokieć należy bezwzględnie skonsultować z dermatologiem, aby nie przegapić zmian niebezpiecznych dla zdrowia.
Czarny paznokieć – inne przyczyny
Istnieją inne możliwe przyczyny czarnego zabarwienia paznokcia. Niektóre z nich wymagają interwencji lekarskiej lub nawet mogą być zagrożeniem dla życia.
Znamię barwnikowe paznokcia
Znamiona barwnikowe skóry są wszystkim dobrze znane, mało kto jednak wie, że mogą również dotyczyć paznokcia a konkretnie jego macierzy.
Macierz to ta półksiężycowata biaława struktura widoczna pod płytką przy wale paznokciowym. To właśnie ona odpowiedzialna jest za wytwarzanie płytki paznokciowej. Zawiera komórki barwnikowe, melanocyty, dlatego podobnie jak skóra, może tworzyć znamiona barwnikowe.
Znamiona macierzy wyglądają jednak całkiem inaczej niż te na skórze: są to zwykle podłużne brązowe pasma wzdłuż paznokcia. Wynika to z tego, że melanocyty znamienia paznokcia produkują barwnik do płytki paznokciowej, która stale rośnie i przesuwa się.
U niektórych osób znamiona barwnikowe paznokci obecne są od dzieciństwa. Same w sobie nie muszą być groźne. Jeśli zmiana jest jenak nowa lub zmienia się jej wygląd, należy skonsultować się z doświadczonym dermatologiem, aby mieć pewność, że nie jest to śmiertelnie niebezpieczny czerniak paznokcia.
Czerniak paznokcia
Czerniak paznokcia powstaje na podobnej zasadzie co znamię barwnikowe, jednak w przeciwieństwie do niego jest to złośliwy i bardzo agresywny nowotwór. Czerniak paznokcia również może prezentować się jako ciemniejsze pasmo wzdłuż płytki. Jego wyglądy bywa jednak często bardziej “chaotyczny” i szybciej zmienia się w czasie. Powstaje w ciągu tygodni lub miesięcy, w tym czasie może szybko się poszerzać a nawet doprowadzać do niszczenia płytki paznokcia.
Taka zmiana wymaga bardzo pilnej diagnostyki, polegającej zwykle na biopsji paznokcia i badaniu histopatologicznym. W przypadku czerniaka nie ma czasu do stracenia, ponieważ nowotwór może postępować bardzo szybko, a zwłoka w miesiącach lub nawet tygodniach może diametralnie pogarszać szanse na skuteczne leczenie i przeżycie.
W tym celu należy jak najszybciej udać się do dermatologa lub chirurga onkologicznego.
Melanoza pourazowa płytki paznokciowej
Dość często spotykanym ostatnio zjawiskiem jest tak zwana reaktywna melanoza płytki paznokciowej. Za tą groźnie brzmiącą nazwą kryje się łagodna zmiana, która zwykle prezentuje się jako cienki szarawy lub brązowy pasek wzdłuż płytki paznokciowej.
Niepokój pacjentów budzi nagłe pojawienie się zmiany.
Zjawisko to jest spowodowane zwykle drobnym urazem wału paznokciowego. Często uraz ten nie zapisuje się nawet w pamięci pacjenta. Może to być chociażby przegrzanie płytki podczas wykonywania manikiuru hybrydowego, uraz przy wycinaniu skórek czy niewielkie uderzenie.
Stan zapalny w obrębie wału paznokciowego i macierzy doprowadza wówczas do przejściowej aktywacji obecnych w macierzy melanocytów, które zaczynają z tego powodu produkować niewielkie ilości barwnika.
Zmiana ta nie stanowi zagrożenia dla pacjenta i zwykle ma charakter przejściowy. Może być jednak trudna do odróżnienia od znamienia barwnikowego lub wczesnej postaci czerniaka, dlatego zawsze powinna być skonsultowana z dermatologiem.
Zakażenie paznokcia
Również często obserwowanym ostatnio zjawiskiem, które związane jest z popularnością manikiuru hybrydowego jest bakteryjne zakażenie paznokcia. Ta choroba przybiera zwykle postać ciemnozielonego lub czasem wręcz czarnego zabarwienia płytki oraz jej odklejania się od łożyska (tzw. Onycholiza). Barwa spowodowana jest przez bakterię zwaną pałeczką ropy błękitnej (Pseudomonas aeruginosa). Jest to częsta etiologia zakażenia paznokcia- bakteria ta lubi bowiem wilgotne i beztlenowe środowisko pod onycholityczną płytką.
Zakażenie płytki tą bakterią nie stanowi zagrożenia dla zdrowej osoby, jednak wymaga oceny dermatologa i antybiotykoterapii.
Pałeczka ropy błękitnej może być niebezpieczna dla osób o obniżonej odporności. Bakteria może bowiem powodować zakażenia różnych układów i narządów, również takie, które są zagrożeniem dla życia
